Wydarzenia
2019-03-01
Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” – 1 marca 2019
W piątek 1 marca, z okazji obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, w piwnicach przy ul. Wileńskiej 2/4 w Warszawie, siedzibie dawnego aresztu UB, odbyły się uroczystość upamiętniająca zamordowanych w tym miejscu Polaków.
Uroczystości rozpoczęły się przy ul. Wileńskiej 2/4, mieszczącej się na tyłach gmachu siedziby Centrali PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. Kiedyś pod tym adresem znajdowała się pierwsza siedziba Rządu Tymczasowego i Krajowej Rady Narodowej, ale także Miejski Urząd Bezpieczeństwa Publicznego (MUBP). W piwnicy tego budynku mieścił się areszt, wcześniej używany przez NKWD.
Prof. Zbigniew Tucholski z Instytutu Nauki Historii Polskiej Akademii Nauk opowiedział zebranym o historii miejsca. Po zakończeniu uroczystości, mieszkańcy mogli zwiedzić piwnice budynku, gdzie zachowały się między innymi zapisy wyryte przez więźniów.
Zanim w połowie stycznia 1945 r. Sowieci i ich polscy sojusznicy zajęli, prawie bez walki, lewobrzeżną Warszawę, przez wiele miesięcy okupowali Pragę. – Praga została zajęta, gdy po drugiej stronie Wisły trwało jeszcze Powstanie – zaznacza Marcin Łaszczyński z warszawskiego oddziału IPN. – W momencie, gdy ją zajęto od razu zajmowano dogodne dla siebie budynki, z piwnicami, w których można byłoby zrobić cele. To był znak instalowania się nowej, narzuconej władzy.
Po zajęciu Pragi przez Sowietów, szybko zabrakło więzień dla pojmanych żołnierzy AK i NSZ. Sowieci rozwiązali ten problem zajmując domy mieszkalne, z których usuwano mieszkańców. Zabierano lokale na swoje kwatery, a piwnice na cele więzienne.
1 marca w całym kraju obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Święto zostało wprowadzone w 2011 r. Data 1 marca nie jest przypadkowa. Tego dnia 1951 r. w piwnicach warszawskiego więzienia przy ul. Rakowieckiej wykonano wyroki śmierci na siedmiu członkach IV Komendy Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”: ppłk Łukasz Ciepliński, mjr Adam Lazarowicz, por. Józef Rzepka, kpt. Franciszek Błażej, por. Józef Batory, Karol Chmiel i mjr Mieczysław Kawalec, którzy tworzyli ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej po 1945 r. dzieło Armii Krajowej.
Fundacja Grupy PKP
https://www.pkp.pl/pl/pkp-aktualnosci/2281-narodowy-dzien-pamieci-zolnierzy-wykletych-1-marca-2019
